Śmierć Dydony

Urodził się w 1963 roku, mieszka i pracuje w Tel Awiwie.  Malarz, pisarz, filmowiec, laureat nagrody Orizzonti na 67. Festiwalu Filmowym w Wenecji w 2010 roku. Cieszy się zasłużoną sławą najbardziej prowokacyjnego intelektualnie współczesnego artysty w Izraelu.

Intelektualna prowokacja jest ulubioną przez Roee Rosena metodą inicjowania dyskusji; sam artysta zajmuje w debacie dwuznaczne moralnie stanowiska i proponuje najbardziej karkołomne punkty widzenia. Twórczość Rosena to ryzykowna gra prowadzona z publicznością przez artystę, który przedstawia się jako rozmiłowany w transgresyjnych gestach notoryczny obrazoburca, ostentacyjnie (i nie bez perwersyjnej przyjemności) łamiący zasady przyzwoitości i poprawności politycznej. Do kluczowych posunięć w tej grze należą manipulacje pojęciem osobowości – odgrywanie ról, kreowanie fikcyjnych postaci i przywłaszczanie sobie cudzych tożsamości. Bohaterkami i przedmiotami tych demonicznych operacji są najczęściej kobiety – żeńskie sobowtóry, alter ego i wcielenia artysty, które stają się medium parateatralnych performance’ów, ale także ofiarami symbolicznego opętania. Spektakl twórczości Rosena rozgrywa się na skrzyżowaniu sztuk wizualnych, literatury i kina, spełnia się zaś w rozbudowanych narracjach z pogranicza fikcji i rzeczywistości, w ryzykownych maskaradach i prowokacyjnych mistyfikacjach.

Tematem, który Rosen rozwija między wierszami swoich artystycznych scenariuszy, jest śmierć, rozumiana w prywatnym, fizycznym sensie, ale również jako miejsce w przeszłości, pamięci i historii. Przeszczepione w teraźniejszość, śmierć i historia stają się przedmiotami manipulacji, otwartym polem do awanturniczych spekulacji; Roee Rosen jest aż nazbyt chętny, aby takie spekulacje prowadzić. Śmierć czai się między wierszami dyskursu tego twórcy. Tymczasem na jego marginesie czeka na odpowiedź pytanie: kim właściwie jest Roee Rosen? Kim jest artysta, który kryje się pod tyloma przybranymi tożsamościami i powraca w coraz to nowym przebraniu? Jego sztuka jawi się jako teatr jednego aktora grającego kolejne role.

Czy Roee Rosen jest pilnym uczniem Franza Kafki w sztuce pielęgnowania obsesji? A może późnym spadkobiercą nieprawomyślnych „spiskowców rozkoszy”, od de Sade’a, przez Lautréamonta, po George’a Bataille’a, dla których transgresyjny gest był modus operandi, a pornografia – jeszcze jedną formą filozofii? Zidentyfikowanie Rosena jest tym trudniejsze, że artysta korzysta z płynnego charakteru współczesnych koncepcji tożsamości i płci; kryje się za kobiecymi wcieleniami, przyjmuje kobiece punkty widzenia. Jego sztuka mogłaby być oglądana w świetle teorii queer i feminizmu – czy jednak twórczość Rosena się mieści w tych teoriach, czy też raczej jest ich pastiszem? Obszar, w którym należy szukać Roee Rosena, wyznaczony jest przez jego nieokiełznany instynkt polemiczny, wizualną erudycję, intelektualną brawurę i erotyczną wyobraźnię. Pożądanie służy tu za energię, która ożywia spektakl sztuki, tożsamość zaś staje się machiną, za pomocą której artysta uruchamia różne możliwości „ja” – przekracza, mnoży i jednocześnie neguje siebie, stając się Innym we własnej opowieści.